„Mamo tato baw się ze mną…”

– jak ogromny wpływ maja zabawy i doświadczenia  badawcze na rozwój dzieci.

       Dzieci uczą się przez działanie, już od urodzenia są ciekawskimi badaczami i odkrywcami. Zbierając swoje doświadczenia „ręką, sercem i głową”. Aktywność poznawcza jest dla nich w pewnym sensie rzeczą naturalną wynikającą z wrodzonej potrzeby wysiłku umysłowego. Najczęściej  przejawia się w zadawaniu przez dziecko pytań. Dlatego aktywność poznawczą dzieci należy stymulować i ukierunkowywać. Można to robić za pośrednictwem zabawy, w trakcie której dziecko ma okazję do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi na nurtujące je pytania. Podczas zabawy dziecko może realizować czynności badawcze, pojawiające się w momencie, gdy styka się ono z nowymi bodźcami czy sytuacjami.

Ogromny wpływ zabaw badawczych na rozwój i wychowanie dzieci związany jest z faktem, iż każda zabawa tego rodzaju niesie ze sobą ładunek pozytywnych emocji, co wspiera proces uczenia się. Najlepiej bowiem zapamiętujemy to, co nam się miło kojarzy. Działalność badawcza wywiera korzystny wpływ na różne sfery rozwoju dziecka, m.in. sferę aktywności twórczej. Dzieje się tak, gdyż dziecko podejmując zabawę badawczą staje przed określonym problemem, którego rozwiązanie jest bezpośrednim celem samej zabawy.

Rozwiązując ten problem różnymi metodami, zależnymi od poziomu rozwoju myślenia, dziecko prowokowane jest do wyciągania wniosków, szukania zależności, określania przyczyn i skutków. Przy okazji uczy się planowania własnych działań, poszukiwania oryginalnych pomysłów i rozwiązań. Zabawy badawcze są też świetną okazją do kształtowania się w umyśle dziecka nowych operacji umysłowych takich jak: analiza, synteza, porównywanie i uogólnianie. Przy okazji dzieci rozwijają wytrwałość, koncentrację uwagi i spostrzegawczość.
     Przykłady prostych zabaw badawczych i doświadczeń, które można przeprowadzić w domu z dzieckiem, używając  prostych, ogólnodostępnych rekwizytów.

 Doświadczenia i zabawy badawcze:

„Rakieta „

Materiały: długi kawałek cienkiej linki, balon, taśma klejąca, słomka

Przebieg: linkę przeciągamy przez słomkę, jeden koniec linki mocujemy do klamki przy drzwiach, a drugi do oparcia krzesła. Linka powinna być bardzo mocno naprężona. Nadmuchujemy balon i mocno zaciskamy ustnik. Szczelnie zatykając otwór balonu, przymocowujemy go do słomki taśmą klejącą. Trzymając wylot, umieszczamy balon na jednym końcu linki, następnie odtykamy ustnik i puszczamy balon, balon poleci wzdłuż linki.
Wniosek:, kiedy powietrze wylatuje, balon pędzi w przeciwnym kierunku, tzn. jest pchany na drugi koniec linki.

„Telefon”

Materiały: dwa plastikowe kubeczki, pojemniki po jogurcie, cienki sznurek o długości kilku metrów, nożyczki.

Przebieg: przebić nożyczkami otwór w dnie każdego kubeczka, pojemniczka. Przewlec sznurek przez oba otwory, zawiązać supły. Dwie osoby prowadząc rozmowę telefoniczną – muszą stanąć w odległości, tak aby naprężyć sznurek telefonu. Sznurek powinien być cały czas mocno naprężony. Wniosek: Dźwięki docierają do odbiorcy dzięki ruchom i drganiom powietrza, które są przewodzone przez sznurek.

„Co pływa, co tonie…”

 Materiały:  przedmioty metalowe, plastikowe, papierowe

Przebieg: wszystkie  przedmioty kolejno zostają wrzucamy kolejno do przezroczystego pojemnika z wodą. Dzieci przewidują, który przedmiot utonie, a który nie. Po przeprowadzonym doświadczeniu dzieci odpowiadają na pytania:
- Jakie przedmioty utonęły?
- Które nie utonęły?
- Dlaczego jedne utonęły, a inne nie?
Wniosek:, że przedmioty, które utonęły – są ciężkie, a przedmioty pływające na powierzchni – są lekkie.

„ Magnes… co to jest..?”

Materiały: magnes i różne metalowe przedmioty (np. spinacze, druciki, agrafki, blaszki), różne niemetalowe przedmioty (np. papier, gumka, karton, drewniane i plastikowe klocki)

Przebieg: układamy na stolikach przedmioty o różnych właściwościach i używając magnesów dzielimy te przedmioty na dwie grupy: na te przyciągane i obojętne wobec magnesu. Przy pomocy patyka i sznurka wykonujemy wędkę, a na jej końcu mocujemy magnes. Wycinamy z papieru rybki i przymocowujemy do nich spinacze. Zabawa „”Kto złowi więcej rybek?”.

„Jak powstają kolory pochodne…?”

 Materiały: kilka słoików z czystą wodą, farbki plakatowe

Przebieg: Barwimy za pomocą farbki wodę w słoikach na czerwono, niebiesko i zielono. Opowiadamy o kolorach, które przyjaźnią się ze sobą i dodajemy kolejno: 
•    czerwony +żółty= pomarańczowy
•    niebieski+ żółty= zielony
•    czerwony + niebieski = fioletowy                                                                  
Pozwalamy dzieciom dalej eksperymentować z kolorami i wyciągać wnioski.

Wszystkie doświadczenia dla dzieci wraz z rodzicami i tylko pod ścisłą uwagą rodziców!!!!

Opracowała: mgr Dorota Niemirska