„KSZTAŁTOWANIE POSTAW PATRIOTYCZNYCH”

W wychowaniu dziecka bardzo ważnym elementem jest wychowanie patriotyczne. Termin „patriotyzm” powstał w XVIII w. i oznaczał początkowo określony program polityczny. Z czasem pojęcie to nabrało bardziej ogólnego charakteru. O patriotyzmie zaczęto mówić, jako o stosunku do swego kraju, o emocjonalnym z nim związku. Patriotyzm to postawa szacunku, umiłowania i oddania własnej ojczyźnie, oparty jest na poczuciu więzi społecznej, wspólnoty kulturowej oraz solidarności z własnym narodem i społecznością, rodziną.

Może nam się wydawać, że dzieci w przedszkolu są jeszcze za małe na takie zagadnienia. Jednak mimo wielu wątpliwości zainteresowanie dzieci postawami patriotycznymi, sprawami ojczyzny i polskimi tradycjami powinno rozpocząć się jak najwcześniej. Jest to bowiem ważna wiedza w życiu każdego Polaka, bez względu na wiek.
W przedszkolu te wartości są kształtowane w toku codziennych zabaw, zajęć, spacerów, wycieczek, spotkań z członkami rodziny (ciekawymi ludźmi), współpracę z lokalnymi instytucjami, poprzez zajęcia z zakresu kształtowania mowy i myślenia, w trakcie których wykorzystuje się wiersze, opowiadania, baśnie, legendy, inscenizacje i zagadki. Zajęcia takie przemawiają do świadomości, uczuć i wyobraźni dziecka, wzruszają szlachetnością  postępowania różnych ludzi i zachęcają do naśladowania. Należy zauważyć, że małe dziecko uczy się poprzez  naśladownictwo. Wzorem dla niego są przede wszystkim dorośli: rodzice i inni członkowie rodziny. Stąd też początkowo obraz Ojczyzny utożsamia z rodziną - jest to dom rodzinny, ulubione miejsca zabawy, bliskie  osoby. W miarę poznawania zewnętrznego świata, ojczyzną staje się środowisko lokalne, miejsca zamieszkania, a więc i przedszkole, w którym dziecko czuje się bezpiecznie. Przez kolejne lata obraz ten wzbogaca się i poszerza, stając się dla dziecka przedmiotem estetycznym wywołującym szczególne emocje i uczucia.
W wieku przedszkolnym powinny się pojawić następujące elementy edukacji patriotycznej:

• wiedza na temat własnej rodziny, jej korzeni, tradycji rodzinnych;
• poszanowania osób starszych, dziadków;
• wiedza na temat lokalnego środowiska bliskiego dziecku - przedszkole, osiedle, miasto, region w którym mieszka;
• wiedza na temat historii własnej ojczyzny, znajomość jej symboli narodowych, oraz budzenie miłości i przywiązania do niej;
• uczenie dziecka dobrego mówienia o swojej rodzinie, przedszkolu, mieście, ojczyźnie, Polakach.

Aby u dzieci wykształciły się te postawy trzeba zaszczepić je już od najmłodszych lat, kiedy u człowieka występuje największa wrażliwość emocjonalna. Przedszkole może kształtować te wartości w umyśle dziecka w sposób świadomy i pożądany, tak, aby już jako dorosły człowiek dziecko wiedziało, czym jest tożsamość narodowa, przywiązanie do kraju ojczystego oraz zainteresowanie ludźmi, którzy w nim żyją.

Rodzice mogą wzmacniać proces kształtowania patriotycznych postaw u dzieci poprzez:

• rozmowy z dziećmi o rodzinnych korzeniach np. podczas wspólnego oglądania rodzinnych fotografii, dzięki wykonywaniu drzewa genealogicznego swojej rodziny, ucząc się swojego nazwiska, adresu zamieszkania;
• kultywowanie z dziećmi tradycji rodzinnych, regionalnych np. poprzez angażowanie ich do wspólnego przygotowywania potraw, przetworów, pieczenia pierniczków, ciast, przygotowywania dekoracji z okazji różnych świąt;
• zaznajamianie z zabytkami, charakterystycznymi budynkami, elementami własnego miasta, najbliższej okolicy np. poprzez udział w różnych lokalnych imprezach, jarmarkach, kiermaszach, uroczystościach;
• odwiedzanie skansenów, zabytków, muzeów itp. lub też zwyczajne spacery czy wycieczki po najbliższej okolicy i miejscowościach;
• zapoznawanie z historią swojego kraju poprzez czytanie, opowiadanie dzieciom legend, wspólne śpiewanie pieśni i piosenek patriotycznych;
• budzenie szacunku do Polski i symboli narodowych (godło, flaga, hymn Polski) - wywieszanie flagi z okazji narodowych świąt, udział w różnych wydarzeniach narodowych, np. mecze piłkarskie, kibicowanie polskim sportowcom, odczuwanie dumy z sukcesów Polaków, kupowanie polskich produktów.

Opracowała: mgr Gertruda Grzejszczyk, mgr Dorota Niemirska